‘Wat mag het klimaatbestendig maken van de Afsluitdijk eigenlijk kosten?’ Het is alweer twaalf jaar geleden dat Theo Heida deze vraag oppakte, samen met een team van Rijkswaterstaat. Het was voor het eerst dat hij een Value Engineering studie uitvoerde. Er volgden er nog velen. In dit artikel zetten we een aantal van de beste oplossingen en innovaties op een rij die uit deze studies naar voren kwamen. Value Engineering is een creatieve methode om slimmere, goedkopere en/of betere oplossingen te ontwikkelen voor projecten. Het wordt veel gebruikt bij publieke opdrachtgevers als ProRail, Rijkswaterstaat, provincies en gemeenten. De methode draait om verschillende creatieve technieken en brainstormsessies en resulteert in een afweging van oplossingen op prijs en kwaliteit.
Spuicapaciteit afsluitdijk op de schop
Door klimaatverandering stijgt de zeespiegel. Echter de afvoer van het water vanuit het IJsselmeer naar de Waddenzee, moet gewaarborgd blijven. Daarom moet de capaciteit van het spuicomplex in de Afsluitdijk worden vergroot. ‘We werden in 2009 door Rijkswaterstaat gevraagd om het ontwerp met een aantal nieuwe spuikokers onder handen te nemen en te optimaliseren. Binnen de scope vonden we allerlei verbeteringen en besparingen, maar er kwamen ook een aantal andere out-of-the-box oplossingen naar voren, zoals het inbouwen van pompen om de capaciteit te vergroten. We hebben zulke oplossingen uiteindelijk toch laten zien in het advies. Na de VE-studie is Rijkswaterstaat een andere weg ingeslagen, met een oplossing die nu wordt gerealiseerd’.
Menukaart van duurzame huurwoningen
Collega Johan Duut paste VE toe op het bedenken van de ideale huurwoning in Zuidhorn. Samen met bewoners, de woningcorporatie, een architect, bouwkundig aannemer én installateur, werd een afweging gemaakt tussen allerlei varianten. Het duurzaamheidsconcept en de behoefte van de bewoners stonden hierbij voorop. ‘De architect kwam met een fraai uitgewerkte ‘menukaart’ waarbij we allerlei verschillende oplossingen voor oriëntatie, plattegrond, inhoud, daktype en klimaat met elkaar konden combineren en afwegen. Een mooie nieuwe toepassing van VE’.
Een andere Varkensboog
Varkensboog is de naam van de verbindingsweg tussen de A28 en de A27, in knooppunt Rijnsweerd. Het dankt zijn naam aan een ongeval met een veetransport vlak na de openstelling van de weg in 1974. ‘We hebben de Ring Utrecht verschillende malen onder handen gehad om met interne en externe stakeholders de ontwerpen te valideren en te optimaliseren. In het oorspronkelijke ontwerp zou de Varkensboog terugkomen op vrijwel dezelfde plek. Maar daarvoor zou wel het nodige vastgoed moeten worden gesloopt. Ik weet nog goed dat op een gegeven moment een kostenramer het idee opperde om de weg op een andere plek neer te leggen, als één bundel, verder van de woonwijk af. Met vrijwel dezelfde kosten, maar veel minder sloop en geluidshinder. Die oplossing is verder uitgedacht en zit nog steeds in de plannen’.
Ecologische maatregelen IJsselmeer
Het IJsselmeer is onze strategische zoetwatervoorraad, maar ook een groot natuurgebied. Ondanks maatregelen voor het verbeteren van de waterkwaliteit, blijft de toename en verscheidenheid in vissen en vogels achter. ‘Samen met ecologen en betrokken overheden zijn in een VE studie uiteenlopende maatregelen om de ecologie in het IJsselmeer te verbeteren, afgewogen op effectiviteit en haalbaarheid. Zoals het aanleggen van vooroevers, eilandjes, vispassages en onderwaterstructuren’. Dit werd één van de ingrediënten van een brede preverkenning en verdere aanpak van de grote wateren.
Tekst:
Theo Heida