“Ik hoor zojuist dat ik als kwartiermaker bij de VNG aan de slag mag om een kennisprogramma op te tuigen voor aardgasvrije wijken!”, aldus Theo Heida in de groepsapp op 27 augustus 2018 naar de Procap collega’s. Hoe gaaf is dat, Procap’s creatieve brein aan de slag als kwartiermaker voor het Kennis-en Leerprogramma (KLP) Aardgasvrije wijken. Een rol die Theo op het lijf is geschreven als ervaren trainer en facilitator. “Ik zie het als mijn persoonlijke missie om met behulp van creativiteit en het delen van kennis transities op het gebied van energie en omgeving te versnellen.” Theo heeft veel ervaring met het opzetten van kennisprogramma’s: “Sinds 2013 heb ik binnen de gemeente Amsterdam de projectorganisatie van de Noord/Zuidlijn geholpen met het ontwikkelen van het kennismanagement programma. Enthousiast vertelt hij wat hij daar zo leuk aan vindt: “Het gaat hierbij om het verbinden van inhoud, proces en mensen met elkaar. Door dit op een interactieve manier te doen, ontstaat er een dialoog waaruit mooie plannen worden ontwikkeld.”

De opdracht: versnellen van de transitie

De energietransitie stelt ons voor een grote opgave: hoe werken we naar een 100% duurzame energievoorziening in 2050? Hoe krijgen we iedereen daarin mee? Eén ding is zeker: huishoudens, woningcorporaties, bedrijven, scholen, verenigingen of gemeenten, iedereen krijgt er mee te maken. Theo is zich bewust dat het aardgasvrij maken van Nederland grote gevolgen heeft. “We hebben het hier niet alleen over de bewoner van de wijk, maar ook de woningcorporaties, energiebedrijven, netbeheerders, bouw- en installatiebedrijven. De energietransitie raakt iedereen en ik begrijp ook dat niet iedereen staat te juichen en dat er zorgen zijn. Er is nog veel onduidelijk over hoe we de energietransitie gaan realiseren.” Inmiddels is al wel duidelijk dat de gemeenten de regie hebben. Zij gaan samen met stakeholders de opgave oppakken en kijken wat per wijk de beste oplossing is. Om richting te geven aan dit proces wordt er een kennis- en leerprogramma opgezet onder regie van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en als onderdeel van het interbestuurlijke Programma Aardgasvrije Wijken (PAW). “Als kwartiermaker voor het KLP heb ik met het projectteam een programmaplan ontwikkeld dat ervoor moet gaan zorgen dat niet iedere gemeente het wiel opnieuw hoeft uit te vinden.”

De rol van Kwartiermaker

Inmiddels zit zijn rol als kwartiermaker er weer op en heeft Theo het stokje overgedragen. Wat doet een kwartiermaker zoal en hoe heeft hij dit ervaren? Hij blikt daar kort op terug en kijkt voorzichtig naar de toekomst van dit programma: “Als kwartiermaker bedenk je hoe een nieuw project vorm moet krijgen. Dat is een gave rol, je krijgt de mogelijkheid om iets compleet nieuws op te tuigen. Dat vraagt om een goede voorbereiding en organisatie. Over het algemeen past de rol van kwartiermaker goed bij Theo. “Ik houd van afwisseling en de rol van ‘projectstarter’ is iedere keer anders.” Maar geeft hij aan: “Vaak voer je vergelijkbare activiteiten uit zoals de ontwikkeling van een leerstrategie, het inrichten van het proces, het opstellen van een begroting, maar ook het aantrekken van personeel voor de uitvoering van concrete activiteiten.”

Terugblik en vooruitblik

De afgelopen maanden stonden voor Theo in het teken van het verkennen van de opgave en het inrichten van een kennis-en leerprogramma. “We hebben als team gekeken hoe en met welke activiteiten we straks de gemeenten het beste kunnen gaan ondersteunen. We zijn hiervoor het gesprek aangegaan met de gemeenten en andere betrokken partijen.” Er zijn veel vragen die gemeenten zullen moeten invullen, geeft Theo aan, zoals hoe je omgaat met communicatie en participatie, de financiën, juridische aspecten en hoe je de juiste afweging maakt voor alternatieve warmtevoorziening. “Dit zijn allemaal relevante vragen. Sommige gemeenten zijn hier ver in en andere staan nog in de startblokken. Dat is het mooie aan dit programma waarmee gemeenten op een efficiënte wijze van elkaar kunnen leren.” Komend jaar zullen deze vragen gaan landen in het kennis-en leerprogramma. “De eerste stappen zijn gezet en nu vindt de vertaalslag plaats naar concrete activiteiten. Het is een spannende periode waar ook ruimte is voor innovatie en vernieuwing, dat biedt kansen.”

Meer leren over de energietransitie?

Wij hebben de expertise in huis en helpen organisaties op weg naar planvorming en realisatie. Ook bieden wij een training Aardgasvrije Wijken aan en hebben wij deskundigen in huis die op congressen kunnen spreken over dit onderwerp. Meer weten? Kom gerust langs of neem contact op met Sietske Voets: 030 – 280 8000.

Tekst: Marieke van der Vlugt
Foto’s: Raymond Dekker