Sietske Voets heeft een missie. Zij wil dat mensen die door welke reden dan ook een afstand tot de arbeidsmarkt hebben opgelopen, een kans krijgen in de maatschappij om werk te verrichten dat ertoe doet. Uit haar onderzoek voor TSM Business School blijkt dat er op dit moment zo’n 200.000 mensen zijn die tussen wal en schip vallen. Zij doen werk onder hun niveau of komen niet aan de bak. Als directeur bij Procap wil ze daar verandering in brengen, maar dat is niet gemakkelijk.

Een onbekend, maar groot probleem

Het beleid rondom social return, zoals we dat nu kennen, bestaat sinds 2015. In dat jaar is social return als verplichting toegevoegd aan de aanbestedingswet, maar in vier jaar tijd blijkt er weinig voortgang te zijn. Uit het onderzoek dat Sietske heeft uitgevoerd blijkt dat vooral laaggeschoold arbeid geschikt is voor social return. ‘Ja, bijvoorbeeld bij organisaties die gebruik maken van open hiring.’

Sietske vertelt dat de uitdaging voor ons bureau is om hoog opgeleid personeel aan het werk te krijgen. In de IT-sector blijken hier goede voorbeelden van te zijn. Mensen met een hoog IQ die op afstand van de arbeidsmarkt zijn geraakt, vinden in deze sector hun draai. Voor andere sectoren blijven de succesverhalen achterwege. ‘Het grootste probleem is de ontsluiting naar bedrijven toe. Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt zijn niet zomaar te vinden. Als zakelijke dienstverlener heb je geen zicht op wie tot de doelgroep behoort’, legt ze uit.

De gemeente heeft de taak om dit op te lossen

De opdrachtgevers van Procap zijn voornamelijk gemeenten en die hebben een taak om deze mensen te helpen. ‘Ik vind dat wij daar met Procap een rol in moeten spelen’, zegt ze duidelijk. ‘In de kern gaan werken aan de toekomst van een stad over de mens. Daar hoort het bieden van kansen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt bij.’

Voor de zakelijke dienstverlener ligt hier ook een uitdaging. Elke gemeente blijkt zelf te bepalen wie er binnen de doelgroep van social return valt. ‘Gemeente Amsterdam heeft als beleid dat iemand na drie maanden zonder baan een afstand tot de arbeidsmarkt heeft en landelijk staat daar een half jaar voor. Andere gemeenten plaatsen mensen pas na één jaar in die groep’, legt Sietske uit. Deze wisselende eisen dragen zorgen voor extra uitdaging. Als landelijk opererend bureau moet je bij iedere gemeente een andere invulling verzorgen.

Procap en gemeente Amsterdam pakken dit samen aan

Een aantal van onze projectmanagers werkt aan projecten van de gemeente Amsterdam. Dat betekent dat wij daar een social return verplichting hebben. ‘Om hieraan te voldoen ben ik met de gemeente Amsterdam in gesprek gegaan. Het resultaat is dat wij samen een leerweg hebben opzet waarin wij iemand continu begeleiden in een leermeester-gezel constructie’, vertelt Sietske met een stralend gezicht. Deze leerweg richt zich op de persoonlijke kwaliteiten die iemand heeft en de ontwikkeling daarvan. ‘Natuurlijk gaat het ook om wat iemand minimaal nodig heeft om bij een gemeente te kunnen werken’, voegt ze toe. De stap naar professionalisering wordt gemaakt door deze persoon samen met een ervaren projectmanager bij deze gemeente aan het werk te zetten. ‘Het einddoel is dat deze persoon in dienst komt bij de gemeente en dat er geen afstand meer is tot de arbeidsmarkt.’ Het is duidelijk dat social return niet vanzelf gaat. Sietske bekijkt dit echter positief en pakt de uitdaging met beide handen aan. ‘Door met elkaar samen te werken benut je de kwaliteiten die deze mensen bieden.’

Tekst: Niek Botter

Foto’s: Raymond Dekker