Erkennen in plaats van oplossen zet zoden aan de dijk

Nieuws
Publicatiedatum:30-08-2023

Auteur:jacqueline van gils

Leestijd:7 minuten
#Teamontwikkeling#Interview

Wat direct opvalt aan Jacqueline van Gils, senior projectmanager en teamcoach bij Procap, is haar open houding. Een gesprek met haar gaat op een haast ongemerkte, moeiteloze manier de diepte in. Jacqueline is van huis uit civiel ingenieur en is na haar studie al direct anders van start gegaan dan gebruikelijk in de ingenieurswereld. Een vreemde eend in de bijt maar het werkte wel meteen heel goed. Inmiddels is ze al 20 jaar Procapper en is ze daar nog elke dag blij mee.

Na haar opleiding, is ze aan de slag gegaan bij een ingenieursbureau. Een normale carrière in dit werkveld begint aan de tekentafel met het maken van technische tekeningen. Na een aantal jaren word je dan constructeur en daarna projectleider.

Als jonkie bij directeuren aan tafel

Jacqueline vond het echter al meteen leuk om met mensen te werken en zaken te regelen en wilde projectleider worden. Zij boden haar een kans en ze werd gekoppeld aan een ervaren rot in het vak en direct ingezet bij het Betuwerouteproject. Er speelden toen veel innovatieve dingen en ze zat al als beginneling met de grote directeuren aan tafel. Daar heeft ze veel geleerd. Ze is die mensen nog altijd dankbaar dat ze haar op sleeptouw hebben genomen. Ze was afwijkend met haar enthousiasme, energie en creativiteit. Dat viel op.

Een van de opdrachtgevers bij het Betuweproject was een Procapper en eind 2001 trad ze daar ook in dienst. Jacqueline heeft zich binnen Procap kunnen verbreden van infra naar gebiedsontwikkeling en teamontwikkeling.

Teamsessie leiden

Het liep in een team van een collega niet helemaal soepel en ze werd gevraagd hiervoor een sessie te leiden en een goed gesprek te faciliteren. Dat pakte direct aan beide kanten goed uit. Haar open houding en lef om op een respectvolle manier feedback te geven, merkte ook een stichting op, die tot doel had de samenwerking te verbeteren tussen opdrachtgevers zoals Rijkswaterstaat en ProRail aan de ene kant en opdrachtnemers (aannemers) aan de andere kant. Vanuit Procap is zij voor die stichting gaan werken en zich gaan bekwamen in de relatiekant en de dynamieken in organisaties. 

Samenwerking ontrafeld

Jacqueline vertelt dat samenwerking zich afspeelt op drie niveaus:

  • Emotie/relatie
  • Proces
  • Inhoud

In het kort gezegd: als mensen elkaar weten te vinden (goede relatie) en je voegt daaraan een helder en duidelijk proces toe, dan komt de inhoud vanzelf goed. Het is de uitdaging om als team aandacht te hebben voor alle drie de aspecten. In de praktijk ziet Jacqueline vaak dat teams, als er een conflict is, dit vanuit de inhoud proberen op te lossen met als gevolg dat standpunten verharden en een goed gesprek niet meer mogelijk is. De oplossing is dan ver weg. Het is veel effectiever een open gesprek te voeren over ‘hoe doen we het samen?’. Dat geeft inzicht in de waarden van het team, hun patronen en de impact daarvan op het team en het resultaat. Hiermee kan het team actief aan de slag.

Verstoringen gaan altijd voor.

In de loop der jaren is het Jacqueline duidelijk geworden dat teams beter presteren en meer plezier hebben als zij hun onderbuikgevoel durven uitspreken. We worden getraind om vooral de ratio (hoofd) te laten werken en intuïtie (buik) en gevoel (hart) naar de achtergrond te schuiven. Voor een topprestatie zijn ze allemaal van belang. Daarom nodigt Jacqueline teams uit om aan het spreekwoordelijke rode koord te trekken als ze een verstoring voelen. Dit is zo belangrijk omdat, wanneer je een verstoring voelt, je daarmee bezig bent en niet meer met de andere zaken. In teams is het de truc om de onderstroom, het buikgevoel, op tafel te krijgen. Dan pas kun je het oplossen.

Hoe los je zoiets op?

Jacqueline doet eigenlijk twee dingen:

  • Veiligheid creëren zodat mensen ter tafel durven brengen wat ter tafel moet komen.
  • Faciliteren van een open en veilig gesprek.

Hiervoor reikt zij werkvormen aan, geeft tips en stelt vragen. Dit klinkt wellicht serieus maar door de haar kenmerkende zelfspot en humor, creëert zij juist een ontspannen en uitnodigende sfeer.

Erkenning in plaats van oplossing

Dingen die spelen, hebben soms geen oplossing nodig. De erkenning ervan is vaak al voldoende om een volgende stap te zetten. Erkennen is de helende beweging. Een collega zei eens: "jij stelt altijd van die vragen die anderen niet durven stellen en het bijzondere is: ik geef nog antwoord ook". De competenties die je moet hebben voor dit werk zijn met compassie kunnen luisteren en oordeelvrij zijn.

Soft geneuzel

Wanneer een team van A naar B wil (veranderopgave), is ze wel een jaar aan de slag. Patronen zijn hardnekkig en niet “even” te veranderen. Ze gelooft niet zo in eenmalige interventies. Mensen moeten het toch leren door in de praktijk te doen. De verbinding in een team versterken kan wel vaak in wat minder sessies maar is afhankelijk van wat er gebeurt in het team. Toen zij net begon, werd dit werk wel “soft geneuzel” gevonden. In de loop der jaren is dat gelukkig veranderd. Iedereen onderkent inmiddels het belang van goed samenwerken en daar specifiek aandacht aan besteden. Ook doordat meer mensen al ervaring hebben met een teamcoach en wat het oplevert, is de drempel om hulp te vragen lager geworden.

Unieke combinatie

Het moment waarop Jacqueline wordt gevraagd om een team te helpen, wisselt. Soms komt de vraag als een team de eerste ervaringen met elkaar heeft opgedaan en graag bewust aan de slag wil om het beste uit het team te halen en soms als er gedoe in een team. De ervaring leert dat de resultaten van het team er altijd op vooruitgaan, net als het werkplezier. Ook wie de hulpvraag stelt, wisselt. Dat kan een directeur of projectmanager zijn, of een teamlid dat de meerwaarde van teamontwikkeling heeft ervaren en dit bespreekt in het team. Ook wordt haar unieke combinatie van teamcoaching met projectmanagement zeer gewaardeerd door opdrachtgevers omdat ze ook inhoudelijk precies weet hoe het proces verloopt.

Ik ben al 20 jaar Procapper!

Mooi werk

Het is erg intensief werk. Na een teamsessie is ze moe maar voldaan want ze heeft een grote passie: bijdragen aan het geluk van mensen (en mensen worden gelukkig door van betekenis te zijn). Inmiddels is Jacqueline niet meer de enige Procapper met een passie voor het helpen van teams. Met een groep collega’s bouwt zij aan teamontwikkeling, een groeiende tak aan de Procapboom. Mochten mensen geïnteresseerd zijn in dit mooie werk, worden ze van harte uitgenodigd om met Jacqueline eens van gedachten te wisselen. En dat gaat zoals gezegd, eigenlijk altijd heel gemakkelijk.